خطے وچ ٻلیڄنڑ آلیاں ٻیاں ٻولیاں نال وی ہے۔
سنسکرت، سندھی ہُوندے نال عربی فارسی، ترکی دے ݙھیڳ لفظ ہݨ نال رل مل ڳے ہن۔ تے ٻہوں سارے پرانڑے لفظ، اکھر ، ہݨ نیسے ٻولیندے۔
ایندے اچ سندھ دی سرایکی یا ملتانی، بہاولپوری ریاستی، جھنگ ، ڈیرہ غازی خان، میانوالی، صادق آباد ، رحیم یار خاں، راجن پور، ڈیرہ اسماعیل خاں، تے بلوچستان دے کئلہجے شامل ہن ،جیکوں ہݨ اکٹھا کر تے سرایکی آدھن۔اے زبان کیچ مکران توں لا کہ خیبر توں گھن سندھ توں پوٹھوہار تایں سمجھیتےٻو لی ویندی اے ۔
جنوبی پنجاب میں ڈیرہ غازی خان کے قریب سرد پہاڑی سیاحتی مقام ، فورٹ منرو،
فورٹ منرو،
کجھ لوکاں دی ضد اے کہ ایکوں موجودہ جدید پنجابی (ماجھی ) دا لہجہ سݙا وینڄے تے علیحدہ بولی نہ آکھا ونے ، ایندے اتے
آپاںچھڑیاں ݙو گالیھاں کریسوں۔
آپاںچھڑیاں ݙو گالیھاں کریسوں۔
١۔ جدید پنجابی ( ماجھی ، لاہوریوغیرہ ) دی
لغت تے سرایکی دی لغت گھنو تے اوندے اچوں سنسکرت، ہندی ، فارسی ، تے عربی دے لفظ کڈھ گھنو، جہیڑے ݙوہاں زباناں اچ مشترک ہنباقی بچی سریکی تے موجودہ ماجھی
دا موازنہ کر گھنو تے ݙساو کہ کہیں وی صورت جدید پنجابی ذاتی طور تے ایں جوگی ہے،
ہی وےکہ بذا ت خود کہیں ٻیزبان دیorigin یامدر لینگویج سڈوای ونڄے ؟ انصاف تساں کریسو۔
لغت تے سرایکی دی لغت گھنو تے اوندے اچوں سنسکرت، ہندی ، فارسی ، تے عربی دے لفظ کڈھ گھنو، جہیڑے ݙوہاں زباناں اچ مشترک ہنباقی بچی سریکی تے موجودہ ماجھی
دا موازنہ کر گھنو تے ݙساو کہ کہیں وی صورت جدید پنجابی ذاتی طور تے ایں جوگی ہے،
ہی وےکہ بذا ت خود کہیں ٻیزبان دیorigin یامدر لینگویج سڈوای ونڄے ؟ انصاف تساں کریسو۔
There are controversies among scholars concerning the earliest traces of the Punjabi language. (Gopal Singh 1979
٢۔ݙوجیہی گالھ
ایہ ہے کہ سرایکی دی ، فونیٹکس،یا آوازاں
دا جدید پنجابی نال موازنہ کر گھنو، جنہاں دا زیادہ تعلق ہر صورت سندھی نال بنڑدے
۔ کیا عام پنجابی بولنڑ آلے بھرا ایہ آوازاں ادا کر سکدن ؟یا انہاں دی بولی دا حصہ اے ؟ اگر کینی تاں ول کیوں ایہ آوازں بنڑن ؟
ایہ ہے کہ سرایکی دی ، فونیٹکس،یا آوازاں
دا جدید پنجابی نال موازنہ کر گھنو، جنہاں دا زیادہ تعلق ہر صورت سندھی نال بنڑدے
۔ کیا عام پنجابی بولنڑ آلے بھرا ایہ آوازاں ادا کر سکدن ؟یا انہاں دی بولی دا حصہ اے ؟ اگر کینی تاں ول کیوں ایہ آوازں بنڑن ؟
تے اتھیں اگر تساںپنجابی تے سرایکی بیلٹ دے ادھ اچ ݙیکھو تا تواکوں
بابا فرید الدین گنج شکر دے علاقے ، اجودھن یا پاک پتن تی زبان ملسی ، جیہڑی
سرایکی تے پنجابی دے درمیان وچولی ٻولی آکوں لگدی اے، جیکوں پنجابی ، ماجھی دا لہجہ سݙیندین تے کجھسرایکی ایکوں سرایکی دا لہجہ آدھن۔
بابا فرید الدین گنج شکر دے علاقے ، اجودھن یا پاک پتن تی زبان ملسی ، جیہڑی
سرایکی تے پنجابی دے درمیان وچولی ٻولی آکوں لگدی اے، جیکوں پنجابی ، ماجھی دا لہجہ سݙیندین تے کجھسرایکی ایکوں سرایکی دا لہجہ آدھن۔
The verses by Sheikh Farid found in the Adi Granth are
usually considered to constitute a clear link in the descent
(of modern Punjabi from theMultani dialect (Sekhon & Duggal 1992
(of modern Punjabi from theMultani dialect (Sekhon & Duggal 1992
اگر انصاف نال ݙیکھوں تاں جدید پنجابی تے ملتانی
یا سرایکی ݙوھیں قدیم پراکریت زباناں دے
وچوں نکلیاں ہن ،سرایکی تے ڈھیر اثر
سندھی دا رہیا ہے ۔ ݙوھاں دیلغت
اچوںاگر سنسکرت، فارسی، ترکی ، عربی ، انگریزی
کڈھوں چا تے پچھاں کیا بچدے ؟ایں مسلے
کو بعضماہرین زباناکھیندین کہ پنجاب دی بولیاں قدیم پنجاب دی
زبان ، گریٹر پنجابی ، وچوں نکلیاں ہن جیندے پاہروں ایندے لہجاں کوں ، پنجابی گروپ
آ ف لینگویجز ، دا حصہ آکھیندین۔تےموجودہ روایتی پنجابی دے برعکس باقی کو ، لہندا پنجابی آدھن ،
ویسٹرن پنجابی گروپ،جیندے اچ شامل ٣
زباناں ، سرایکی ،پوٹھوہاری تے ہندکو ،
ہن تریہیں علیحدہ زباناں دا درجہ حاصل کر گدیں نے ہنڑ وی اگر جدید پنجابی بھرا ضد کرن کہ ایہ علیحدہ زباناں نئ تے جدید پنجابی دا حصہ ہن ، تے جدید پنجابی کوں ای پورے پنجاب دی واحد نمائندہ زبانمنوں تے و ل زیادتی اے۔
یا سرایکی ݙوھیں قدیم پراکریت زباناں دے
وچوں نکلیاں ہن ،سرایکی تے ڈھیر اثر
سندھی دا رہیا ہے ۔ ݙوھاں دیلغت
اچوںاگر سنسکرت، فارسی، ترکی ، عربی ، انگریزی
کڈھوں چا تے پچھاں کیا بچدے ؟ایں مسلے
کو بعضماہرین زباناکھیندین کہ پنجاب دی بولیاں قدیم پنجاب دی
زبان ، گریٹر پنجابی ، وچوں نکلیاں ہن جیندے پاہروں ایندے لہجاں کوں ، پنجابی گروپ
آ ف لینگویجز ، دا حصہ آکھیندین۔تےموجودہ روایتی پنجابی دے برعکس باقی کو ، لہندا پنجابی آدھن ،
ویسٹرن پنجابی گروپ،جیندے اچ شامل ٣
زباناں ، سرایکی ،پوٹھوہاری تے ہندکو ،
ہن تریہیں علیحدہ زباناں دا درجہ حاصل کر گدیں نے ہنڑ وی اگر جدید پنجابی بھرا ضد کرن کہ ایہ علیحدہ زباناں نئ تے جدید پنجابی دا حصہ ہن ، تے جدید پنجابی کوں ای پورے پنجاب دی واحد نمائندہ زبانمنوں تے و ل زیادتی اے۔
اگر ماضی دی ڳالھ کرو تاں ایندے اچ کوی شک نہیں کہ ایہ سب کہیںقدیم زباناں وچوں ہی نکلیاں ہن تے کہیں ہک مابولی دی دھیاں ہن۔
لیکن اگر کوی خود کو ہی اڄ واحد قدیم زبان آکھے ، تے باقیاں کو
زوریں مسایں آپنڑےاچ کرن دی کوشش کرے تے ایہممکن کینی۔
زوریں مسایں آپنڑےاچ کرن دی کوشش کرے تے ایہممکن کینی۔
ایں مسلے دا حل ہکو
ہے کہ آپاں زباناں دے عالمی حقوق دے مطابق کمیونٹی جیہڑی ݙو کروڑ افراد تے مشتمل
ہے ، تے علیحدہ زبان دا دعوی رکھیندی اے ، اوکوں قبول کر گھنوں تے ، پنجابی سرایکی
، سسٹر لنگویجز ، دے تعلق نال چلوں تے
نفرت انگیز نعرہ مارن آلاں توں دور رہوں۔
ہے کہ آپاں زباناں دے عالمی حقوق دے مطابق کمیونٹی جیہڑی ݙو کروڑ افراد تے مشتمل
ہے ، تے علیحدہ زبان دا دعوی رکھیندی اے ، اوکوں قبول کر گھنوں تے ، پنجابی سرایکی
، سسٹر لنگویجز ، دے تعلق نال چلوں تے
نفرت انگیز نعرہ مارن آلاں توں دور رہوں۔
ملتانی ظروف سازی
جاری ہے !
Facebook Comments
بذریعہ فیس بک تبصرہ تحریر کریں